Coraz większą popularność zdobywają zabawki, które dbają o dziecięcą sensorykę. Maluszki uwielbiają dotykać ich rozmaitych kształtów. Celem tego typu zabawek jest wsparcie rozwoju. Angażują one uwagę dziecka poprzez stymulację jednego lub więcej zmysłów. Przede wszystkim jednak oddziałują na dotyk. Przeważnie produkuje się je z miękkich materiałów z elementami zachęcającymi do interakcji. Oprócz tego wykonane są w kontrastowych barwach, by jeszcze bardziej przykuć uwagę dziecka.
Na czym polega fenomen zabawek sensorycznych?
Znana włoska lekarka – Maria Montessori – uważała, że sensoryka to jeden z najważniejszych elementów pedagogiki dziecięcej. Jej zdaniem dziecko już od narodzin posiada wyczulone zmysły. W tym celu, by zadbać o jego prawidłowy rozwój, powinno się zapewnić mu pomoce sensoryczne służące do wielokrotnego powtarzania czynności zmysłowych. Istnieją różne ich rodzaje – tablice manipulacyjne, drewniane koraliki na ząbkowanie, pomarszczone książeczki, kreatywne grzechotki, zabawki z lusterkiem, kostki aktywnościowe, instrumenty dla dzieci, zabawki imitujące błyszczące powierzchnie.
Sensoryczność może polegać nie tylko na pobudzaniu zmysłu dotyku, lecz również zapachu. Producenci, by to osiągnąć, nasączają zabawki przyjemnymi aromatami, aby wzbudzić zainteresowanie malucha. Często umieszczają również przedmioty wydające dźwięki, np. jakieś szeleszczące elementy stymulujące słuch. Zabawki tego typu mogą również aktywizować receptory smaku maluszka – jak w przypadku gryzaków.
Warto wiedzieć, że w ofercie producentów znajdują się również pozycje wspierające rozwój mowy. Dzięki ciekawej i zróżnicowanej formie (szorstkiej, puchatej, śliskiej, miękkiej i twardej powierzchni) maluchy zmotywowane są do mówienia o nich oraz chętniej bawią się nimi wspólnie z rówieśnikami, ćwicząc umiejętności społeczne. Niewątpliwym atutem zabawek sensorycznych jest kojący wpływ na samopoczucie, gdyż często posiadają elementy, których dotykanie jest odstresowujące. Szkraby bawiące się tego rodzaju zabawkami szybciej wyciszają się i uspokajają oraz mają stworzone idealne warunki sensoryczne do poznawania świata i zapewnioną skuteczną stymulację mózgu.
Pierwsze zetknięcie z sensoryką
Rozpoczynając przygodę z tym rodzajem zabawek, warto zacząć od piłeczek do masażu, które sprawdzą się zwłaszcza najmniejszym pociechom. Zabawki te rozwijają małą motorykę dziecka. Dzięki swojej zróżnicowanej strukturze wzmacniają bodźce czuciowe. W tym celu umieszczono na nich różne kolce, zgrubienia, by wspomóc szkraba w poznawaniu świata. Ponadto rodzic może wykorzystać je do rozluźnienia jego spiętych mięśni. Przeprowadzenie masażu przy użyciu takiej piłki pomaga maleństwu odprężyć się i łatwiej zasnąć. Można wykonywać go poprzez turlanie jej po plecach, nóżkach i brzuszku maluszka. Warto także podawać mu ją do rączek, by wzmocnić jego chwyt. Piłeczki sensoryczne występują w różnych kształtach, dzięki czemu uczą dzieci ich rozróżniania. Ponadto producenci dostosowali je do potrzeb niemowląt. Oznacza to, że dopasowano je do malutkich rączek, by zapewnić efektywną stymulację dotyku, lecz również zadbano, żeby były wystarczająco duże, by maluch nie połknął ich w trakcie zabawy.
Najmłodszym dzieciom spodobają się także klocki sensoryczne, które – podobnie jak piłeczki – mają ciekawe i wypukłe kształty oraz różnorodne kolory. Często po naciśnięciu wydają piszczący dźwięk. Te zabawki dla niemowląt wykonane są z miękkiego tworzywa, dzięki któremu maleństwa nie zrobią sobie krzywdy. Ich materiał jest również odpowiednio wytrzymały, by rodzice mogli bezpiecznie wyczyścić zabawki, a nawet je wyparzyć w celu usunięcia zanieczyszczeń. Na klockach umieszczono specjalne wypustki umożliwiające łączenie ze sobą poszczególnych elementów. Każda część klocka zawiera przeważnie inny wzór mający na celu zapewnienie różnorodnych doznań. Może być to wizerunek zwierzątka, figury geometrycznej lub jakiegoś abstrakcyjnego kształtu.
Wsparcie samodzielności i indywidualności
Przykładem zabawki sensorycznej pobudzającej wyobraźnię jest tablica manipulacyjna. Znajdują się na niej różnego rodzaju przedmioty użytku codziennego, dzięki czemu dziecko może zaznajomić się z podstawowymi czynnościami, które wykonuje się w domu. Nauczy się więc jak wyłączać światło, otwierać zamek w drzwiach, zasuwać suwak, przesuwać koraliki na liczydle, naciskać dzwonek rowerowy itd. Ta zabawka sensoryczna uczy dziecko samodzielności, a także wspiera małą motorykę. Zwykle znajdują się w niej elementy o różnym stopniu trudności, dzięki czemu tablica towarzyszy dziecku przez dłuższy czas. Ponadto stanowi ciekawy wystrój dziecięcego pokoju, gdyż producenci dbają o estetykę jej wykonania i często umożliwiają nawet możliwość personalizacji, dzięki czemu dziecko może otrzymać tablicę z własnym imieniem. Warto wiedzieć, że przy odrobinie umiejętności, możliwe jest samodzielne wykonanie takiej tablicy. Wystarczy jedynie zakupić poszczególne elementy i umieścić je na drewnianym podkładzie.
Dla małych i dużych
Wśród sensorycznych zabawek antystresowych szczególnie warto wyróżnić bąbelki do naciskania – tzw. Dimpl Pops. Mają formę twardej, plastikowej planszy, na której umieszczono wypukłe pęcherzyki różnej wielkości i w wielu jaskrawych kolorach. Dziecko, dotykając bąbelka, dociska go do wnętrza planszy, a następnie wyciska na zewnątrz. Podczas tej czynności pojawia się charakterystyczny dźwięk wzbudzający dziecięcą ciekawość. Zabawka jest niewielkiej wielkości, więc z powodzeniem można zabrać ją w podróż, by w trakcie niej zająć czymś swojego szkraba. Zaciekawi nawet starsze dzieci, gdyż wgniatanie bąbelków jest bardzo satysfakcjonujące.
Na podobnej zasadzie działa Pop It. Jest to zabawka imitująca folię bąbelkową, która w całości jest wykonana z silikonu. Pod wpływem nacisku pęcherzyk wydaje z siebie charakterystyczny dźwięk. Zabawka – podobnie jak poprzednia – ma nieduży rozmiar, dzięki czemu sprawdzi się jako uatrakcyjnienie podróży, gdyż wszędzie się zmieści. Cechuje się także wodoodpornością, więc może z powodzeniem być używana przez dzieci także w trakcie kąpieli. Jej niska cena zachęca do zakupu, gdyż może być wykorzystana jako drobny upominek. Klasyczna wersja tej zabawki ma kwadratowy kształt i jednolity kolor. Producenci zaczęli jednak uatrakcyjniać jej formę i produkują Pop it w kształcie owoców lub zwierzątek w uroczych kolorach. Można użyć jej do terapii dzieci w spektrum autyzmu ze względu na powtarzalność czynności, która jest potrzebna maluchom z tym zaburzeniem.
Wsparcie rozwoju czuciowego odgrywa ogromną rolę, zwłaszcza na jego początkowym etapie, gdy maluch trafia do obcego świata, w którym musi się odnaleźć. Zabawki sensoryczne są idealną dla niego pomocą, gdyż angażują wiele zmysłów. Dzięki nim można przyspieszyć rozwój mózgu, poprawić koordynację oraz stymulować pamięć dziecka. Używanie ich zapewnia szkrabom bardziej ekscytującą zabawę i zachęca je do odkrywania świata.
