Pierwsze lata życia dziecka to moment największych zmian oraz wiele nowych sytuacji dla każdego rodzica. To też czas, w którym maluch najbardziej się rozwija i potrzebuje bliskości swojej mamy. Wiele matek od początku zastanawia się, jak zadbać o zdrowe nawyki swojego malca – szczególnie te żywieniowe, które mają ogromny wpływ na prawidłowy rozwój. Co warto wiedzieć w tym temacie?
Jak zadbać o żywienie do 1 roku życia?
Karmienie piersią
W pierwszych miesiącach życia malucha pokarm matki jest podstawowym składnikiem żywienia i jednocześnie wystarczającym elementem diety. Według Światowej Organizacji Zdrowia niemowlę do szóstego miesiąca życia powinno być karmione tylko i wyłącznie mlekiem matki. Zawiera ono wiele cennych substancji odżywczych, które wspierają prawidłowy rozwój życia dziecka, m.in. białko, tłuszcze, węglowodany, cholesterol, witaminy i mikroelementy – w tym aż 19 aminokwasów. W tym okresie nie powinno się też wyznaczać konkretnych pór karmienia czy też tworzyć planów żywieniowych. Niemowlę powinno być karmione „na żądanie”, co oznacza, że matka przykłada pierś wtedy, kiedy niemowlę tego wymaga i na tak długo, jak dziecko tego potrzebuje.
Karmienie piersią jest istotne z jeszcze jednego powodu – wpływa na produkcję dwóch ważnych hormonów: prolaktyny, która nazywana bywa „mlecznym hormonem”, ponieważ pozytywnie wpływa na produkcję pokarmu w organizmie kobiety oraz oksytocyny, czyli hormonu miłości. Oksytocyna wytwarzana podczas żywienia dziecka odpowiada za tworzenie silnej więzi między maluchem a młodą mamą. Jest ona szczególnie ważna w pierwszych, trudnych miesiącach macierzyństwa.
Butelki dla niemowląt ułatwiające karmienie
Czasem zdarza się jednak tak, że młoda mama rezygnuje z karmienia piersią i jedynie odciąga mleko lub korzysta z mleka modyfikowanego. Wtedy najlepszym rozwiązaniem jest zakupy odpowiedniej butelki dla niemowląt, która wspomoże proces żywienia. Obecnie rynek oferuje wiele ich rodzajów, pomagając rodzicom zadbać o pełny brzuszek dziecka. Jednymi z chętniej wybieranych opcji w wieku niemowlęcym są butelki antykolkowe, które dobrze sprawdzają się w pierwszych miesiącach życia malucha. Wtedy właśnie zdarzają się uciążliwe kolki powodujące ból brzuszka dziecka. Zaprojektowano je tak, by odprowadzać zatrzymujące się pęcherzyki powietrza, które powodują nieprzyjemne dolegliwości. Dodatkowo posiadają miękki smoczek przypominający kształtem pierś kobiety.
Rozszerzenie diety po 6. miesiącu życia dziecka
Warto pamiętać, że w tym okresie nadal podstawowym elementem diety niemowlęcia jest mleko matki, ale już w pierwszym roku życia malucha należy stopniowo rozszerzyć zakres przyjmowanych pokarmów. Czas, w którym niemowlę może przyjmować inne składniki, jest bardzo indywidualny. Standardowo przyjmuje się jednak, że jeśli matka karmiła piersią, to rozszerzanie diety dziecka warto rozpocząć miedzy 6 a 9 miesiącem. I nieco wcześniej, gdy mówimy o żywieniu mlekiem modyfikowanym.
Wielu rodziców zadaje sobie wówczas pytanie: jakie pokarmy podać? Najlepiej sprawdzi się w tym przypadku wprowadzenie posiłków uzupełniających, które pozwolą niemowlęciu stopniowo przyzwyczaić się do nowych smaków i konsystencji. Najlepiej zacząć od miękkich, delikatnych warzyw i owoców, przecierów sokowych oraz zupek jarzynowych. Dobrym składnikiem diety uzupełniającej są też kaszki ryżowe lub zbożowe. Co ważne, początkowo konsystencja powinna być gładka, a przygotowany posiłek podawany małymi łyżeczkami. Zaleca się także, aby maluch w każdym posiłku poznawał jeden nowy smak – pozwoli to rodzicom przyzwyczajać dziecko do nowych smaków i jednocześnie obserwować, czy dziecko nie jest uczulone na dany składnik.
Jak karmić dziecko w 2 i 3 roku życia?
Pod koniec pierwszego roku życia należy zadbać o pewną rutynę, odpowiednio kształtującą nawyki malucha. Karmienie pociechy opiera się wówczas na systemie żywienia, który zakłada przygotowywanie 4-5 odpowiednio zbilansowanych posiłków dziennie i podawanie ich w regularnych godzinach. Najważniejsze, aby potrawy były różnorodne i zdrowe, a ich podstawą dania bogate w warzywa, owoce, zboża, ryby i chude mięso. Nie może też zabraknąć zdrowego tłuszczu równie ważnego w diecie małego dziecka. Dlatego nie bój się dodawać do posiłków masła lub oleju.
Pamiętaj też, że wygląd posiłków nie może być już ani gładki, ani grudkowy – konsystencja posiłków powinna zbliżać się do tego, które spożywa reszta rodziny. Warto też przyzwyczajać pociechę do nowych smaków, dlatego można korzystać z przypraw, lecz tych delikatnych.
Czego unikać w diecie małych dzieci?
- Surowego mięsa i ryb,
- Nadmiernej ilości soli i przypraw – szczególnie pikantnych,
- Słodkich napojów gazowanych,
- Grzybów,
- Zbyt tłustych potraw,
- Produktów wysoko przetworzonych.
Podsumowanie
Od chwili narodzin najważniejsza osoba w życiu każdego dziecka to matka, której pokarm jest podstawowym składnikiem diety – niezależnie od tego, czy karmi piersią, czy za pomocą butelki dla niemowląt. To ona też jest jego pierwszą nauczycielką, dbającą o prawidłowe zachowania podczas jedzenia i zdrowe wzorce żywieniowe. Ich kształtowanie warto zacząć jak najwcześniej, najlepiej od 6 miesiąca życia, ponieważ jest to kluczowy czas dla rozwoju każdego malucha.
